ศ.ดร. สมชัย ฤชุพันธุ์ ประธานมูลนิธิสถาบันพัฒนาสยาม (ปาฐกถาเรื่อง “การคลังเพื่อสังคม เพิ่มพลังพลเมือง”)
“เราต้องเข้าใจให้ชัดเจนว่า การลดความเหลื่อมล้ำ กับการบรรเทาความเดือดร้อนอันเกิดจากความเหลื่อมล้ำ เป็นคนละเรื่องกัน นอกจากนั้นการสร้างระบบเศรษฐกิจที่ทำให้ผู้คนมีฐานะที่ไม่เหลื่อมล้ำกันมาก ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง
ความจริงเราจะต้องทำทั้งสามเรื่อง แต่ส่วนมากเรามุ่งทำแต่เรื่องการบรรเทาความเดือนร้อนอันเกิดจากความเหลื่อมล้ำ ไม่ได้ลดความเหลื่อมล้ำ จะลดความเหลื่อมล้ำได้ต้องใช้เครื่องมือทางภาษี ซึ่งเรายังไม่ได้ทำ”
“การจัดระบบเศรษฐกิจและสังคมที่ไม่ก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ำ ต้องใช้มาตรการทางเศรษฐกิจทางสังคมหลายอย่าง เช่น มีบางคนคิดถึงขนาดที่ว่าต้องห้ามคนถือครองที่ดินเกินสองร้อยไร่หรืออะไรทำนองนี้ ถ้ามีความจำเป็นเพื่อทำธุรกิจขนาดใหญ่ก็ต้องดำเนินการในรูปบริษัท แล้วจัดการบริษัทให้เห็นชัดว่ามีการกระจายผลผลิตไปสู่ประชาชนทั่วไป หรือว่าเป็นการไปเสริมสร้างขีดความสามารถในการหารายได้ของคนที่ด้อยโอกาส คนที่ยากจน ซึ่งเรียกว่าการพัฒนาผลิตภาพ ก็คือทำให้คนยากจนไม่จน อย่างนี้ก็จะไม่เกิดความเหลื่อมล้ำ การดำเนินนโยบายเศรษฐกิจต้องมุ่งแก้ไปอย่างนั้น มากกว่าที่จะปล่อยให้เกิดความเหลื่อมล้ำมากๆ แล้วไปมุ่งบรรเทาทุกข์ในเวลาที่ประชาชนเกิดความเดือดร้อนแล้ว”
“การที่เราจะส่งเสริมให้มีกองทุนภาคประชาสังคมได้นั้น ต้องตอบคำถาม 4 ประการให้ได้
1.มีความจำเป็นอย่างไรที่ต้องมีภาคประชาสังคม
จริงๆแล้วรัฐในปัจจุบันเข้มแข็งเกรียงไกร มีประสิทธิภาพสูง แต่ว่ารัฐกระด้างตัวและไม่ยืดหยุ่น อีกทั้งไม่เพียงพอที่จะทำหน้าที่หลายๆอย่างได้ จึงต้องมีภาคประชาสังคม
2.จำเป็นหรือไม่ที่ต้องมีกองทุนภาคประชาสังคม
เพราะว่าการเคลื่อนไหวของภาคประชาสังคม ต้องการการจัดการ ต้องการทรัพยากร ต้องการกำลังคน ต้องการหลักคิด วิธีคิด ซึ่งไปสนับสนุนการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนต่างๆ แต่เรายังไม่มี
รวมทั้งกองทุนต้องทำหน้าที่ส่งเสริมภาคประชาสังคมเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย เพื่อให้ประชาธิปไตยของไทยเป็นประชาธิปไตยแบบประชาชนมีส่วนร่วม และตรวจสอบรัฐบาลได้
3.ภาคประชาสังคมของไทยยังต้องการยกระดับ ยังมีความจำเป็นที่จะต้องส่งเสริมและพัฒนาหรือไม่
ภาคประชาสังคมของไทยก้าวหน้ามาก มีวัฒนธรรมอะไรหลายๆอย่างที่ที่อื่นไม่เคยทำ แต่ว่ายังมีความจำเป็นที่ต้องพัฒนาและส่งเสริมให้ดีขึ้น เพราะฉะนั้นเมื่อมันไม่ได้เกิดขึ้นเองเพราะพลังทางเศรษฐกิจและสังคม จึงจำเป็นต้องมีกองทุนภาคประชาสังคมช่วยสร้างให้เกิดขึ้นมา
4.กองทุนภาคประชาสังคมควรมีลักษณะอย่างไร
ต้องไม่เป็นกองทุนของรัฐบาล หรือไม่อยู่ในอาณัติหรือกำกับของรัฐบาล แต่รัฐบาลอาจช่วยหนุนเงินหรือช่วยก่อตั้งได้ ต้องไม่เป็นกองทุนที่อยู่ภายใต้อาณัติของพรรคการเมืองหรือกลุ่มการเมือง หรือนักการเมืองคนใดคนหนึ่ง
ต้องมีเงินทุนขนาดใหญ่พอที่จะนำไปลงทุนก่อเกิดดอกผล เพื่อให้มีรายได้สำหรับไปใช้จ่ายในการดำเนินการของกองทุน”
"จากเวทีเสวนา กองทุนภาคประชาสังคม : เพิ่มพลังพลเมือง สู่ประชาธิปไตยที่สมบูรณ์ ครั้งที่ 5
วันอังคารที่ 20 พฤษภาคม 2557 ณ ห้องประกายเพชร ชั้น 2 โรงแรมเอเชีย เขตราชเทวี กรุงเทพฯ"
